Geschiedenis

De Protestantse gemeente te Barneveld is voortgekomen uit een vereniging van de gereformeerde Bethelkerk en de hervormd gemeente Immanuëlkerk. De Bethelkerk heeft haar oorsprong in de Doleantie en  is opgericht in 1887. De Immanuëlkerk komt voort uit de Hervormde Evangelisatieverening  en kent als oprichtingsjaar 1953. Na jaren van samenwerking, toenadering en weer wat meer afstand nemen is in februari 2007 een federatieovereenkomst ondertekend.

Door de federatiekerkenraad is daarna het proces begeleid om tot vereniging van de beide gemeentes te komen, omdat er meer is dat ons bindt dan ons gescheiden houdt. Het proces om toe te groeien naar een nieuwe gemeenschap is nog lang niet afgerond, maar dat heeft ons er niet van weerhouden om de akte van vereniging op 24 mei 2012 te ondertekenen en de vorming van de protestantse gemeente Barneveld feestelijk te vieren in de Pinksterdiensten van 27 mei 2012. 

Protestantse Gemeente Barneveld: laat je raken!

Na onze fusie in 2014 is er veel aandacht besteed aan de financiële en organisatorische uitdagingen waar we voor stonden als nieuwe gemeente. Inmiddels zijn er veel stappen gezet en besloot de kerkenraad in 2016 om onze missie en visie verder handen en voeten te geven. Bij het nadenken over onze ‘Missie en visie’ stond 1 vraag centraal: Wat willen we als kerk zijn, voor wie en op wat voor manier, in deze tijd?

Deze vraag is niet zomaar te beantwoorden. Nadat het predikantenteam, samen met de kerkenraad, een basisgedachte had verwoord zijn we aan de slag gegaan met de vertaalslag in woord en beeld. 4 kernwoorden zijn het uitgangspunt geworden waar de missie en visie op gefundeerd zijn: Inspireren, verbinden, zorgen en delen.

Deze 4 thema’s komen terug in de volgende verkorte basistekst:

De Protestantse Gemeente Barneveld biedt ruimte om je te laten inspireren door het woord van God en je te verbinden met andere mensen door het goede te delen en te zorgen, daar waar dat nodig is.

De thema’s zijn uitgewerkt in een campagne waarin iedereen op een persoonlijke manier wordt aangesproken en de ruimte wordt gezocht binnen het betreffende thema. Die ruimte wordt gevonden in de tegenstellingen, of uitersten, die je kunt bedenken. Zoals het zoeken naar (de) eenheid en tegelijk respect hebben voor onze persoonlijke verschillen. Of de wens om te vernieuwen en onze waardevolle traditie niet los te laten.

Als beeldconcept is gekozen voor bomen. Hier ligt de relatie met de levensboom, die in de Bijbel regelmatig wordt gebruikt als symbool voor het leven en hoop, voor groei en bloei. Voor wijsheid, genezing en bescherming. De boom van Goed en Kwaad. De boom van het Leven.

Centraal in de campagne staat de slogan: Protestantse Gemeente Barneveld: laat je raken.

Aanraken en aangeraakt worden, zowel spiritueel als menselijk. De kerk is immers van en voor mensen, geïnspireerd door (het woord van) God.

Vier beelden ter ondersteuning

Wij zijn bij de ontwikkeling van deze beelden uitgegaan van een vierdeling. Vier kenmerken van de kerk, dus ook van onze gemeente, die al genoemd worden in de apostolische geloofsbelijdenis: wij geloven één, heilige, katholieke en apostolische kerk.

Wij geloven één, heilige, apostolische, katholieke kerk
Het tweede woord dat in de oude geloofsbelijdenis wordt genoemd is het woord “heilig”. We hebben allemaal wel gehoord van de heiligen zoals de Rooms katholieke kerk die kent. Bijzondere mannen of vrouwen die elk op hun eigen wijze het geloof handen, voeten en woorden hebben gegeven. Maar heilig heeft soms ook een bijklank gekregen en dan gaat het soms lijken op zoiets als schijnheilig. Mensen die beweren gelovig te zijn, maar die er vervolgens niet naar handelen. Zij doen de kerk en het geloof geen goed.

Als we het woord heilig zouden vertalen dan betekent het zoiets als “apart”. Met andere woorden anders zijn dan de anderen. Als we dan naar de bijbel kijken dan zien we hoe Jezus ons telkens weer leert dat het er niet om gaat dat we de eerste willen zijn, dat we op de eerste plek willen zijn, dat we rijk en machtig worden. We moeten niet zijn zoals velen in de wereld zijn, maar anders. Jezus leert ons dat we elkaar moeten dienen en elkaar vanuit ons geloof moeten helpen. We doen dat door naar elkaar om te zien en elkaar te dienen. Als we zo in staan voor elkaar worden we bijna vanzelf “de gemeenschap der heiligen”, mensen die elkaar nabij zijn en zo de naam van God waarmaken “Ik ben er”.

In de kerk doen we dat door in het pastoraat naar elkaar om te zien. Niet alleen de dominee, de ouderling of de seniorenbezoeker, maar alle gemeenteleden hebben zo de opdracht om elkaar te steunen en te bemoedigen. We delen in huisbezoeken onze zorgen, we proberen elkaar te bemoedigen als het zwaar is, we wijzen elkaar de weg als we dreigen af te dwalen. We doen het ook in andere ontmoetingen in de kerk, gespreksavonden, filmavonden… overal kunnen we elkaar nabij zijn en elkaar helpen.

Maar… het naar elkaar omzien kan niet een dwingende band worden. In onze gemeente houden veel mensen ook van een eigen plekje, van wat afstand. Niet iedereen heeft evenveel behoefte aan contact. We dwingen elkaar niet om mee te moeten doen en we gunnen elkaar de vrijheid dat ieder een gelovige kan zijn op zijn eigen manier en eigen tijd.

Onze gemeente als “heilige” gemeenschap balanceert dus tussen betrokken-zijn en vrij-zijn.

In ons vernieuwde kerkgebouw willen we dit zichtbaar maken. Er wordt een groot accent gelegd op het elkaar ontmoeten. Er zal een grote ontmoetingsruimte komen waarin onder het genot van koffie of thee we met elkaar in gesprek kunnen zijn en elkaars verhalen kunnen delen. Er zullen verschillende zalen zijn voor gespreksgroepen en ontmoetingsmomenten.

Als we kijken naar het beeld van de bomen, dan zien we een heel bos. Het is duidelijk dat de bomen bij elkaar horen. In het bos vinden de afzonderlijke bomen bescherming tegen de wind en andere gevaren. Maar elke boom groeit op zijn eigen manier ten hemel en is daarin vrij.

Wij geloven één, heilige, apostolische, katholieke kerk
We kijken tenslotte naar het vierde woord: katholiek. In de geloofsbelijdenis die we in de kerk vaak zingen is katholiek ooit vervangen door “christelijk”. Kennelijk vond ons voorgeslacht, na de reformatie, dit begrip te veel lijken op de “Rooms-Katholieke” Kerk. Maar katholiek betekent niets anders dan “algemeen”, “over de wereld verspreid”. Het gaat dus in de kerk over het geloof zoals alle christenen dat belijden.

Zoals wij ons geloof in onze gemeente belijden zijn we niet de enigen. Overal op aarde komen christenen op zondag samen. En dat doen zij al bijna 2000 jaar lang. Al eeuwenlang is de naam van Heer beleden en hebben mensen geprobeerd het geloof te verwoorden in geloofsbelijdenissen en andere geloofsdocumenten. Onze gemeente staat dus in diezelfde traditie van alle eeuwen en alle plaatsen. We richten ons dus naar die oorspronkelijke geloofsbelijdenissen en luisteren naar wijze woorden van de mensen voor ons.

Het geeft een veilig en zeker gevoel dat we mee opgaan in de stroom van gelovigen. We luisteren en leren van alles wat onze medegelovigen, toen en nu, zeggen.

Maar… wij weten ook dat wij in de 21^e eeuw leven. Zo weten we bijvoorbeeld dat de wetenschap ons leert over het ontstaan van de aarde, erkennen we dat er in de bijbeluitleg nieuwe inzichten zijn gekomen, begrijpen wij dat onze tijd andere vragen stelt dan de wereld van 2000 jaar geleden en weten we dat antwoorden van de bijbel niet per se antwoorden zijn op onze vragen van vandaag.

Dat betekent dat wij ook willen geloven in onze tijd, dat we zoeken naar Bijbelse antwoorden die ons vandaag iets zeggen. We proberen het evangelie te vertalen naar onze tijd en kijken hoe de bijbel kan aansluiten op onze vragen en onze beleving.

We scheppen ruimte voor andere, modernere vormen van geloven zoals meditatie en kunst. We bespreken met elkaar boeken over modern-geloven en zoeken contact met andersdenkenden en andersgelovigen.

Als gemeente balanceren we dus tussen traditie en vernieuwing.

En ons nieuwe kerkgebouw zal zeker aansluiten bij onze manier van geloven. Er zal ruimte zijn voor kunst; er zal een kapel, een stiltecentrum komen. Het zal een kerk zijn die open is naar de wereld.

Als we kijken naar het beeld van de bomen dan zien we een bloeiende boom. Het nieuwe, jonge leven spat ervan af. Maar aan de takken is ook duidelijk te zien dat het een oude boom is die al vele jaren heeft geleefd. Zo willen we als pgb, vanuit de traditie, in deze tijd bloeien en geloven.

Deze afbeelding gaat over één, eenheid, waar dan in een spanningsboog de verschillen tegenover staan. Zoals de tekst erbij luidt: ‘Geloof jij ook in eenheid met aandacht voor onze verschillen’?

Die eenheid ligt in de belijdenis ‘Jezus is Heer’. Hij is de kern waar alles om draait. Hij is het die de bijbel tot één geheel maakt. Alle verhalen vormen een uitleg van wat die belijdenis betekent, waar zijn Naam voor staat. Die belijdenis maakt ook de kerk, onze gemeente tot een eenheid. De gemeenschap van de mensen die in de Geest van Jezus één zijn. Zoals Paulus schrijft: ‘er zijn geen Joden of Grieken meer, slaven of vrijen, mannen of vrouwen, jullie zijn allemaal één in Christus’. Die eenheid is een geschenk van God, niet iets wat we zelf voor elkaar moeten boksen. Hij maakt ons tot het ene lichaam van Christus. Wie bij Jezus hoort, hoort bij elkaar.

Maar die eenheid wist de verschillen tussen mensen niet uit. Integendeel, in die ene gemeenschap is daar alle ruimte voor. Iedereen kan daar zijn zo anders, zo uniek zijn als hij, zij is. Zoals in die ene bijbel vele, uitlopende stemmen klinken, de psalmen, de profeten, de evangelieschrijvers, enzovoort.

Ieder krijgt de ruimte om zijn, haar eigen inbreng te hebben. Ja, we hebben die verschillen nodig om rijkdom van die ene belijdenis te belichten. Niemand heeft de waarheid daarvan in pacht, samen zoeken we daarnaar. Dat maakt ons een open gemeenschap, die grote waarde hecht aan het geloofsgesprek.

In het nieuwe kerkgebouw komen ook verschillen ruimtes voor vieringen die een uiteenlopend karakter hebben. We vieren de verschillen binnen de eenheid in de Geest van Jezus, de Heer.

Dat is tegelijk een opgave, om elkaar te verdragen, om te tolereren dat die verschillen er zijn. Een doorgaand bouwen aan de ene gemeenschap waarin ruimte is voor anders zijn.

In de afbeelding is er de eenheid van het bos. En tegelijk het grote verschil tussen de ene boom en de andere. En de zon die schijnt, die kan ik zien als de Geest van Jezus die licht en leven geeft.

Deze afbeelding is een verbeelding onze gemeente als apostolisch of missionair.

Dan kun je denken aan de apostelen, de leerlingen van Jezus die naar buiten gingen en in woord en daad getuigenis gaven van hun ervaringen met Jezus. In onze gemeente keren we steeds terug naar hun getuigenis zoals het te vinden is in de bijbel. Anders gezegd: we keren steeds terug naar de bron van waaruit we kerk zijn: de levende God. Zo blijven we verbonden met de oorsprong van kerk; en zo is er continuïteit met de kerk van de vroeger, naar de kerk van de toekomst toe. 

En tegelijk volgen we de apostelen die de wereld in gezonden worden. In het geloof dat God ook ons uitzendt, ons tot zijn ambassadeurs maakt. In de afbeelding staat het woord ‘delen’, we delen wat we zelf ontvangen hebben. Ja, de enige manier om het te ontvangen is door het te delen.

We zijn openhartig wanneer we vertellen over wat ons in het geloof bezielt. En tegelijk dringen we niets op, we zijn bescheiden in onze opstelling. We proberen niet anderen met de haren bij onze zaak te sleuren. Maar als er zich een kans, een gelegenheid voor doet om te getuigen, doen we dat.

Ook in wat we doen, kunnen we rekenschap afleggen van ons geloof. In de omgang met onze buren, met alle mensen die op ons pad komen, in de hulp die we bieden zonder meer, zonder daar een prijskaartje aan te hangen. Die hoeven niets terug te doen, hoeven ons geloof ook niet te onderschrijven. Dan leggen we in onze daden getuigenis af van ons geloof in de ene Heer.

Bescheiden, we dringen onze hulpvaardigheid niet op. Openhartig, de anderen mogen weten dat we er voor hen willen zijn.

Daar hoort voor het nieuwe kerkgebouw bij dat het naar buiten toe een open indruk maakt. Verbonden met de omgeving, waarin een vanzelfsprekend verkeer is van binnen naar buiten en van buiten naar binnen. Een gebouw wat duidelijk haar doel laat zien, openhartig. Maar niet wil imponeren, niet haar omgeving overheerst, bescheiden.

Die boom in de afbeelding belichaamt die beide kanten. Hij is er, duidelijk, zichtbaar, met een heel eigen karakter. En tegelijk geeft zijn vorm hem een bescheiden karakter.

En hoe nu verder?

De komende periode gaan we dieper in op deze thema’s Inspireren, verbinden, delen en zorgen. Dit doen we aan de hand van themadiensten, aandacht in Samenloop en de website, gemeenteavonden en nog veel meer.